Gevelreiniging en vervanging van voegwerk zijn een gevaar voor de gevel

27 september 2011 Bron: NVM

Op veel plekken wordt hard gewerkt wordt aan het opknappen van allerhande gevels. Hierbij worden regelmatig ook de gevels gereinigd, omdat men het aanwezige patina als negatief ervaart. Vaak gaat men ook over tot een volledige vervanging van het voegwerk, dat meestal nog in goede conditie is. De gevels tonen weer fris en kunnen, althans, zo denkt men, er weer lange tijd tegen aan.

 

Helaas heeft deze onnodige poetswoede een duidelijke keerzijde. Bij vrijwel alle gekozen gevelreinigingsmethoden kan (ernstige) schade aan de behandelde gevels ontstaan. Reiniging kan een gevel mechanisch of chemisch beschadigen waardoor afzanding, verpoedering, schilfering en afbrokkeling van stenen kan optreden. Deze problemen ontstaan voornamelijk doordat de bakhuid van de bakstenen kapot gaat, wat betekent dat weer en wind sneller invloed krijgen op de stenen.

Belangrijk om te constateren is dat wat voor de ene gevel en/of materiaal een geschikte reinigingsmethode is, een andere gevel of materiaal ernstig kan beschadigen. Het is daarom niet mogelijk om een uniforme reinigingsmethode aan te geven.



Deze stenen ogen mooi schoon, maar er is ook duidelijk schade zichtbaar. De bakhuid van de stenen is op veel plaatsen aangetast, waardoor weer en wind snel schade kunnen aanrichten.



Voegwerk

Gelijktijdig met het reinigen vervangt men steeds vaker het complete voegwerk, zelfs als dit nog (grotendeels) in goede conditie is. Dit resulteert vaak in onnodige schade aan gevels. Zo gebruiken veel gevelbedrijven te grove middelen om de voegen uit te slijpen, hierdoor lopen de stenen schade op. De moderne voeg is veelal ook niet goed verenigbaar met het oudere metselwerk. Veel bedrijven passen de samenstelling van de nieuwe voeg namelijk niet aan het oude werk aan, waardoor de voeg niet voldoende hecht en er eenvoudig schade ontstaat. Om de ontstane (vocht)schade op te vangen wordt na het reinigen en voegen vaak een waterwerende laag, een zogenaamde hydrofobeerlaag, op de gevel aangebracht. Deze doet meestal ook meer kwaad dan goed.

Alleen deskundig bedrijf

Voor een duurzaam vastgoedbeheer is een terughoudende omgang met de genoemde werkzaamheden noodzakelijk. Herstel van het voegwerk kan, wanneer dit nodig is, het beste alleen plaatselijk en met dezelfde materialen als het bestaande werk gebeuren. Mocht gevelreiniging echt gewenst zijn, dan dient altijd een deskundig bedrijf ingeschakeld te worden. Belangrijk is om niet in zee te gaan met het bedrijf dat de goedkoopste offerte heeft, maar om te kiezen voor iemand die heeft bewezen om zonder schade te kunnen reinigen. Helaas kunnen slechts weinig bedrijven dat zeggen.

Een goed bedrijf zal eerst een proefvlak voorleggen, dat een (onafhankelijke) deskundige op schade kan beoordelen. Ook is duidelijk dat de beste reinigers er niet op uit zijn de gevels ‘als nieuw’ te maken, maar juist de ouderdom van een gevel na behandeling zichtbaar laten. Op die manier wordt een aantasting van de baklaag voorkomen. Zie bij twijfel over de gevolgen voor de gevel altijd af van reiniging. Schade door gevelreiniging is namelijk nooit meer volledig te herstellen.

Auteur: Norman Vervat van Erfgoedvereniging Heemschut, Commissie Amsterdam


Voor meer informatie kunt u mailen naar: vervat2000@yahoo.com